Tết Đoan Ngọ Ở Việt Nam Có Ý Nghĩa Gì

Theo truyền thuyết kể lại, một ngày sau khi thu hoạch, nông dân đang ăn mừng vì vụ mùa bội thu thì sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn hết lương thực, thực phẩm đã thu hoạch. Ngay khi mọi người chưa biết cách xử lý vấn nạn sâu hại này như thế nào thì bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới và tự xưng là Đôi Truân. Ông chỉ cho mỗi nhà dân lập một đàn cúng gồm đơn giản gồm có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Mọi người làm theo  và chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi.

Những việc nên làm trong Tết Đoan ngọ

Theo truyền thống, trong ngày Tết Đoan ngọ 5/5 âm lịch, mọi người thường thực hiện các nghi thức sau.

Tổ tiên chúng ta quan niệm, trong ngày Tết Đoan ngọ, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn một số thực phẩm. Buổi sáng sớm, người ta ăn bánh tro, chè hạt sen, trái cây và rượu nếp để giết sâu bọ, bệnh tật trong người. Thường mọi người ăn rượu nếp ngay sau khi ngủ dậy.

Trẻ em vừa thức giấc đã được cho dùng các món ăn trên và cả trứng luộc, được bôi hùng hoàng vào thóp đầu, ngực, rốn để diệt sâu bọ, sau đó mới đi rửa mặt mũi, chân tay. Còn người lớn không được đặt chân xuống đất ngay mà phải súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ rồi ăn một quả trứng vịt luộc. Sau đó, họ mới ra khỏi giường, uống một ít rượu hoặc ăn bát cơm rượu nếp cho sâu bọ say, tiếp đến ăn trái cây cho sâu bọ chết.

Dù các tập tụ cổ xưa đã dần biến mất nhưng truyền thống làm mâm cúng Tết Đoan ngọ vẫn luôn được duy trì ở các gia đình Việt. Tết Đoan ngọ thường đến sau vụ mùa, vì thế mà mâm lễ cúng tương đối phong phú với nhiều loại nông sản. Đồ cúng Tết Đoan ngọ cần có: Hương, hoa, vàng mã; nước; rượu nếp; các loại hoa quả như mận, vải, chuối, dưa hấu; xôi, chè, bánh ú tro. Tùy theo phong tục, tập quán của từng vùng miền và điều kiện của mỗi gia đình mà có thể thêm bớt các món khác nhau.

Vào ngày mùng 5 tháng 5, sau khi ăn cơm rượu nếp để giết sâu bọ, nhiều gia đình chuẩn bị nước tắm từ các loại thảo dược như lá mùi, lá tía tô, kinh giới, lá sả, lá tre… Người xưa cho rằng, việc tắm lá thuốc giúp cơ thể thơm tho, khoan khoái dễ chịu, trị được cảm mạo và xua mầm bệnh.

Văn khấn Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).

Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ..., cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Những việc nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam

Tại thời khắc mặt trời lên đến đỉnh đầu vào ngày Tết Đoan Ngọ, người dân sẽ bắt đầu đi khảo cây. Đây là một hành động đánh vào cây để kiểm tra những vấn đề mà cây đó đang gặp phải.

Để thực hiện phong tục này cần có 2 người: Một người đóng vai cây và phải trèo lên cây, một người cầm dao gõ vào gốc cây và vấn đáp một số câu hỏi như: Mùa sau cây có ra nhiều quả không? Tại sao năm nay lại cho ra ít quả thế?...

Theo quan niệm của ông bà xưa thì để diệt các “sâu bọ” trong người thì phải ăn trái cây đầu mùa. Những loại cái cây dâng lên tổ tiên không những tốt cho sức khỏe mà còn nhằm mục đích mong muốn đời sống sung túc. Việc ăn trái cây cũng giúp bổ sung thêm các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể để tăng sức đề kháng bảo vệ khỏi những bệnh tật nguy hại.

Ăn trái cây ngày Tết Đoan Ngọ giúp phòng tránh bệnh tật (Nguồn: Internet)

Bánh ú là một loại bánh truyền thống của người Việt và không thể thiếu trong các dịp lễ quan trọng ở nước ta. Bánh có đặc tính mát và dễ tiêu có tác dụng trung hòa các loại thức ăn nhiệt nóng, khó tiêu. Bên cạnh đó, bánh còn giúp thải độc cơ thể, có tác dụng lợi tiểu, phòng các loại bệnh sỏi thận và gút…

Xem thêm: Cách làm bánh tro (bánh gio) cho dịp Tết Đoan Ngọ

Đây là món ăn đặc trưng của người miền Nam vào ngày Tết Đoan Ngọ. Chè được làm từ bột nếp, bên trong là nhân đậu xanh, khi ăn kèm với nước cốt dừa tạo nên hương vị thanh mát, thơm ngon.

Đây là món ăn không thể thiếu của người Huế mỗi khi đến dịp tết Đoan Ngọ. Hạt kê được xay và loại bỏ lớp vỏ rồi đun sôi cho đến khi nở mềm, có độ đặc sền sệt, sau đó thêm nước đường cùng một chút gừng là sẽ được một nồi chè kê thơm phức, vô cùng hấp dẫn.

Cơm rượu nếp cẩm là cơm từ gạo nếp cẩm nấu lên men với rượu. Món này có vị ngọt, chữa các bệnh suy nhược cơ thể, trị chứng ra mồ hôi trộm và làm giảm cơn khát…

Đây là phong tục thể hiện mong muốn sức khỏe dồi dào, đẩy lùi các bệnh tật của người xưa để lại.

Ăn rượu nếp cẩm nhằm đẩy lùi bệnh tật (Nguồn: Internet)

Xem thêm: 3 Cách Nấu Cơm Rượu Nếp Miền Bắc, Nam, Nếp Than Đón Tết Đoan Ngọ

Thịt vịt theo nhiều nghiên cứu có những dưỡng chất và tính mát có tác dụng giải nhiệt cơ thể rất tốt. Và việc bổ sung những chất tốt cho sức khỏe là mục tiêu mà mọi người trong ngày Tết Đoan Ngọ hướng đến.

Theo truyền thống người Việt Nam, dùng cây mùi đun nước để tắm vào ngày mùng 5 tháng 5 sẽ giúp cơ thể thoát nhiều mồ hôi, thư giãn và trị được bệnh tật.

Theo quan niệm truyền thống, 12 giờ trưa là thời điểm dương khí tốt nhất vì ánh nắng tỏa ra nhiều nhất. Do đó hái lá thuốc vào thời điểm đó sẽ có tác dụng trị bệnh hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, phong tục này chỉ diễn ra ở một số địa phương.

Hái lá thuốc là nét đẹp truyền thống của ngày Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam (Nguồn: Internet)

Tết Đoan Ngọ được xem là ngày lành trong trong năm nên sẽ vô cùng thích hợp để phóng sinh. Phóng sinh là việc thiện và sẽ mang lại phước lành, may mắn cho người thực hiện.

Ngày 5/5 là ngày gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ

Ngày 5/5 âm lịch là Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là Tết Đoan Dương. Đây là một ngày lễ tết truyền thống lâu đời ở nước ta. Đây là thời điểm mà người dân tiến hành nghi thức “Giết sâu bọ”, làm lễ tạ ơn tổ tiên, trời đất, vạn vật và ăn mừng mùa vụ thành công.

Đoan trong Đoan Ngọ được hiểu là “mở đầu”, còn Ngọ là “giữa trưa”, cụm từ “Đoan Ngọ” có nghĩa là “bắt đầu giữa trưa” nhằm thông báo sự bắt đầu của ngày mở đầu những chuỗi ngày nắng nóng nhất trong năm. Cái tên này đã nói lên sự quan sát cẩn thận của người nông dân trồng lúa đối với thời tiết nhằm mục đích giúp trồng trọt thuận lợi tạo nên một năm đủ đầy.

Tết Đoan Ngọ hàng năm cũng là dịp để con cháu, họ hàng ở nhiều nơi tụ họp bên nhau mừng lễ và cầu chúc cho một năm mưa thuận gió hòa.

Ngoài ra, đối với một số nước Đông Á như: Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan… thì mùng 5 tháng 5 được xem là ngày Tết truyền thống.

Ngày 5/5 âm lịch là ngày gì? (Nguồn: Internet)